Дұға — діннің негізі, құлшылықтың өзегі әрі рухы мен қайнар бұлағы. Пайғамбарымыздың (Оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) бір хадисінде:«Кімде-кімге дұғаның есігі ашылар болса, оған мейірім есіктері ашылды деген сөз. Алланың ең жақсы көретін нәрсесі – Өзінен кешірім тілеу. Дұға барша бәлеге тосқауыл. Сондықтан, дұғаға бет бұрыңдар» (Тирмизи), — дегені дұғаның маңызы мен мәнін аңғартқандай. Тағы бір хадисінде Алла елшісі (Оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын): «Дұға — құлшылықтың дәл өзі», — дегеннен кейін: «Раббыларың: «Маған жалбарыныңдар! Тілектеріңді қабылдаймын. Расында, Маған құлшылық етуден паңсынғандар, олар қор болып, тозаққа кіреді» («Ғафыр» сүресі, 60-аят) деген аятты оқыған.
Адам баласыесігін қағып, қайыр сұрап келген адамға алдымен бірнеше ретжомарттық танытуы мүмкін, бірақ қайта-қайта сұрап мазасын алса, пенделік шыдамы таусылып, ақыр соңында: «Бұл адам неге сұрай береді» деуі мүмкін. Ал Аса Жомарт Ұлы Раббымыз алақан жайып дұға сұраған пендесін жақсы көретіні жөнінде Қасиетті кітабында былай дейді:«Ей, Мұхаммед (с.ғ.с.) оларға: «Егер құлшылықтарың, дұғаларың, жалбарынуларың болмаса, Раббым сендерді не үшін бағаласын, — деп айт!» («Фурқан» сүресі, 77-аят). Бұл жөнінде Пайғамбарымыз Мұхаммед (Оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын): «Алланың жанында дұғадан асқан құнды нәрсе жоқ» (Тирмизи) дейді.Осыны терең түсінген халқымыз да «Аллаға сенген құстай ұшады, Адамға сенген мұрттай ұшады» деп кемеңгер ой түйген.
Бұл өмір – сынақ алаңы. Қайғысы мен қуанышы, қиындығы мен жеңілдігі қатар жүреді. Сол өмір алаңында адамды адастырмай Раббысына жеткізетін иманы болса, қиындыққа мойытпай, қайғыға қамықтырмайтын сенімді серігі – сабыр. Ал осылардың барлығына жетуде кедергілерді бұзып өтетін ең үлкен қару – дұға. Бұған Пайғамбарымыздың (Оған Алланың игілігі мен сәлемі болсын) мына сөздері дәлел болады:«Сендерге дұшпаннан қорғайтын әрі ризықты молайтатын бір нәрсені айтайын ба? Күндіз-түні Аллаһқа дұға етіңдер. Өйткені, дұға — мүміннің қаруы» (Хайсами).
Ерліктері аңызға айналған Ұлы Отан соғысының батыры Талғат Бигельдинов атамыз ерліктері туралы әңгімелеген сұхбатында дұғаның құдіретін былайша баяндайды: «Менің апамның үлкен әпкесі 101 жыл жасады. Ортаңғы әпкесі 98-ге келіп қайтыс болды. Өз шешем, апам 93-ке келіп дүние салды. 101-ге келген апамның әпкесі мені жақсы көретін еді. Осы кісі маған «ей, балам, мен саған бір дұға үйретіп берейін. Күн күркіреп, найзағай ойнағанда осы дұғаны оқып жіберсең, саған жасын тимейді. Туралап келсе де, сені айналып өтеді» деді. Жүзге келген адам сол дұғаны маған жаттатты. Бірінші рет самолетке отырар алдында, осы дұға ойыма сарт ете қалды. «Оһ! Маған жасын ойнағанда осы дұғаны оқы деп еді ғой! От пен оқ та бір жасын емес пе!» деп өзімше ойладым да, апам жаттатқан дұғаны оқыдым. «Ләәхаулауәләәқууатаилләбилләәһилъалийлъазиим. Машааалллаһукәәнауәмәәләмяша’ ләмукян. Әл-имәәнуиқрарун бил-лисааниуәтасдииқун бил қалби, бимәәжәә-а биһи мин ъиндилләәһи.
Мухаммадун расулуллаһ саллаллааһ уәлайһи уәсаллам. (Қазақшамағынасы: Нағызкүш-қуатұлы да үстем Аллада. Алла тағала қалаған нәрсесі болады, ал қалмағаны болмайды. Иман – ол Алланың құзырынан Мұхаммедке (с.а.с) келген дінді тілмен айту әрі жүрекпе нрастау) деп, ұшаққа отырдым.» Иә, Барлық Құдіреттің Иесі Алла Тағалаға мақтау-мадақтар болсын.
Қазақ батырының үш жүзден аса шайқасқа қатысып, ерлік көрсетуі, қанды қырғыннан аман қалуы – Раббысына шынайы жалбарынған дұғасының арқасы десек қателеспеспіз. Дана халқымыздың «Аллаға сенген құстай ұшады, Адамға сенген мұрттай ұшады» дегенн ақыл сөзінің терең мәнісін осы оқиғадан анық аңғарғадай болдым.
Әрбір адам дәрменсіздікке тап болғанда Ұлы Құдіретті іздейді, әрбір адам қиналған сәтте жалбарынар күшке мұқтаж болады, әрбір адам алақанын жайып шын ықыласымен сұраса, кез-келген тілегінің қабыл болатынын жүрегімен сезеді. Тек рухын тәкаппарлы қдерті мең деген жанғана оны сезетұра мойындағысы келмейді. Алла Тағала Өзінің Құдіретін сезетін жүрек, нығметтеріне шүкірлік ететін тіл, шынайы ықыласпен құлшылық ететін иман берсін деп тілейік.
Айнұр САРБАЛА